||ह्रीं||

काय संबंध आहे अवकाश यान व भारतीय कलागणणेचा ..?

खरंच एकादशी व अंतराळ मोहिमेचा काही संबंध आहे का.. ?

काय आहे वैज्ञानिकांनी स्थापित केलेले ऐतिहासिक सत्य .. ?

दुसऱ्या महायुद्धा नंतर मित्र राष्ट्रांपैकी अमेरिका व सोव्हिएत रशिया ह्यांच्यात शीत युद्ध सुरु झाले. समाजवादी व भांडवलशाही राष्ट्र ह्यात अवघे विश्व वाटले जाते की काय ? अशी परिस्थिति होती. वेगवेगळ्या राष्ट्रांना आपल्या बाजूला करण्या पासून ते आर्थिक व राजकीय सत्तान्तरणे घडवून आणणे येथे सुरु झालेले हे युद्ध शस्त्रास्त्र संशोधना पासून अवकाश संशोधना पर्यन्त आले ..

१९५१ साली अमेरिकेने एरोबी रॉकेटात एक माकड व अकरा उंदीर सु. ७२ किमी. उंचीपर्यंत यशस्वी रीतीने पाठविले होते. त्यानंतर येणाऱ्या आंतरराष्ट्रीय भूभौतिकीय  वर्षातील अध्ययनात वापरण्यासाठी कृत्रिम उपग्रह तयार करण्याचा प्रकल्प १९५५ साली तयार करण्यात आला. 

पण तो प्रत्यक्ष कार्यवाहीत येण्यापूर्वीच एक अलौकिक घटना घडली सोव्हिएत रशियाने ४ ऑक्टोबर १९५७ रोजी Baikonur (आत्ताचे कझाकीस्थान मधील ठिकाण) येथून स्पुटनिक-१ हा पृथ्वीचा पहिला कृत्रिम उपग्रह यशस्वी रीत्या कक्षेत सोडून अवकाशविज्ञानाच्या एका नवीन पर्वास प्रारंभ केला. 

अमेरिकेने आपले वर्चस्व अबाधित ठेवण्यासाठी लगेच प्रयत्न सुरु केले. अनेक अपयशी अवकाश मोहिमा नंतर दिनांक ३१ जानेवारी १९५८ रोजी अमेरिकेने एक्स्प्‍लोअरर-१ हा आपला पहिला उपग्रह पृथ्वीच्या कक्षेत सोडला. त्या उपग्रहामुळे व्हॅन ॲलन प्रारणपट्ट्यांचा (पृथ्वीभोवतील उच्च ऊर्जेच्या कणांनी युक्त असलेल्या व व्हॅन ॲलन यांनी शोधून काढलेल्या भागाचा) शोध लागला.

त्यानंतर मानवी महशक्तींची नजर आकाशात भिरभिरणाऱ्या चंद्राकडे गेली. चंद्र सुद्धा ह्या महासत्तांच्या शीतयुद्धात ओढला गेला.. अनेक अयशस्वी उड्डाणानंतर सोव्हिएत रशियाने दिनांक १३ सप्टेंबर १९५९ (मॉस्को च्या वेळे प्रमाणे, अमेरिकेच्या वेळे प्रमाणे १२ सप्टेंबर १९५९) रोजी घोषणा केली की, त्यांनी ‎Baikonur येथून लुना २ ह्या अंतराळ यान यशस्वी रित्या चंद्रावर उतरवले असून ते चंद्रावर जाणारे पहिले मानव निर्मित यान आहे. 

खरं तर ह्या तीनही घटना अंतराळ व अवकाश ह्यांच्या बाबतीत घडलेल्या मानवी इतिहासातील पहिल्या मानव निर्मित अलौकिक घटना आहेत पण त्या सर्वांच्यात एक साम्य आहे ज्याचा आपल्याला अभिमान अभिमान वाटला पाहिजे .. 

ते म्हणजे ह्या सर्व घटना घडल्या त्या दिवशी तिथी होती .. 

शुक्ल पक्षातील एकादशी 

काय सिद्ध होतं ? ह्या अवकाश मोहिमांच्या यशस्वीते मागे लपलेल्या तिथी मुळे .. 

की भारतीय कलागणणेचा वापर हे दोन महासत्तांनी एकमेकांपासून लपवलेल टॉप सीक्रेट होत ?